Tężyczka - co to za choroba? Objawy, przyczyny, leczenie

Tężyczka to problem, który dotyka zarówno młodych kobiet, jak i mężczyzn. Potrafi znacząco zakłócić codzienne funkcjonowanie oraz zagrażać zdrowiu. Jest to schorzenie, które charakteryzuje się nadmierną pobudliwością nerwowo-mięśniową, prowadzącą do niekontrolowanych skurczów mięśni.

Istnieją dwie główne postaci tężyczki: jawna, znana również jako hipokalcemiczna, oraz utajona, często określana jako spazmofilia lub tężyczka normokalcemiczna. Obie formy mogą wywołać uciążliwe objawy, które znacznie ograniczają komfort życia.

Z tego artykułu dowiesz się:

• Tężyczka - co to jest? Rodzaje tężyczki
• Tężyczka jawna
• Tężyczka utajona
• Jakie są objawy tężyczki?
• Jak żyć z tężyczką?
• Kto choruje na tężyczkę?
• Jak rozpoznać tężyczkę?
• Badania na tężyczkę
• Czy da się wyleczyć tężyczkę?

Tężyczka - co to jest? Rodzaje tężyczki

Tężyczka to stan charakteryzujący się niekontrolowanymi, symetrycznymi skurczami mięśni, które mogą być spowodowane zaburzeniami elektrolitowymi lub zasadowicą oddechową, czyli zmianą pH krwi powyżej normy (7,45), wynikającą z nadmiernej wentylacji płuc. Istnieją dwie główne formy tężyczki: jawna i utajona.

Tężyczka jawna

Tężyczka jawna to stan, który występuje głównie w wyniku hipokalcemii, czyli obniżonego stężenia wapnia we krwi. Wartość prawidłowa stężenia wapnia w surowicy krwi mieści się w zakresie od 2,25 do 2,5 mmol/l. Hipokalcemia diagnozowana jest, gdy stężenie wapnia spada poniżej 2,25 mmol/l. Przyczyny hipokalcemii mogą być różnorodne, obejmując niedobory witaminy D3, schorzenia takie jak wrodzona niedoczynność przytarczyc, ostre zapalenie trzustki, nowotwory oraz brak parathormonu, który jest wydzielany przez przytarczyce. Hipokalcemia może być wynikiem usunięcia przytarczyc w trakcie operacji tarczycy, zniszczenia ich w wyniku choroby nowotworowej lub stosowania leków, które hamują czynność przytarczyc.

Tężyczka utajona

Tężyczka utajona związana jest głównie z hipomagnezemią, czyli obniżonym stężeniem magnezu we krwi. Wartość prawidłowa stężenia magnezu w surowicy krwi to 0,7–1,0 mmol/l. Hipomagnezemia diagnozowana jest, gdy stężenie magnezu spada poniżej 0,7 mmol/l.

Niedobory magnezu mogą być wynikiem różnych czynników, takich jak zaburzenia wchłaniania w przewodzie pokarmowym (spowodowane np. zapaleniem jelit, przewlekłą bieguną, celiakią), chirurgiczne usunięcie fragmentu jelita, niedożywienie, niedoczynność przytarczyc, przewlekły alkoholizm, stosowanie leków zwiększających utratę magnezu (np. inhibitory pompy protonowej, leki moczopędne), wrodzone zaburzenia funkcji nerek, a także ostre i ciężkie schorzenia, takie jak kwasica metaboliczna czy ostre zapalenie trzustki.

Sprawdź: 7 dietetycznych niedoborów, które są zaskakująco powszechne

Tężyczka - objawy

W przypadku tężyczki jawnej objawy są dość wyraźne i obejmują intensywne skurcze mięśni. Natomiast tężyczka utajona jest trudniejsza do rozpoznania, ponieważ objawy są mniej jednoznaczne. Chorzy z tężyczką utajoną doświadczają różnorodnych dolegliwości, takich jak:

• kołatania serca,
• bóle w klatce piersiowej,
• bezsenność,
• uczucie zmęczenia,
• zawroty głowy,
• obniżenie nastroju,
• zaburzenia pamięci.

Często odczuwają także niepokój, lęki, wzdęcia, bóle brzucha i dziwne uczucia w kończynach. Mogą mieć problemy z oddychaniem, odczuwać drżenie ciała lub tylko dłoni, a także zauważyć drętwienie języka i twarzy. Te objawy są niespecyficzne, co sprawia, że diagnoza tężyczki utajonej może być trudna, a chorzy często przechodzą od lekarza do lekarza bez ostatecznej diagnozy.

Jednak warto wiedzieć, że tężyczka nie ciągle dokucza w taki sam sposób. Czasami występują gwałtowne ataki, które są szczególnie dokuczliwe. Atak tężyczki zazwyczaj rozpoczyna się od uczucia mrowienia w okolicy ust i palców, przy jednoczesnym odczuciu drętwienia lub opuchlizny języka. Następnie mięśnie twarzy i kończyn napięte są do granic możliwości, co powoduje skurcze. Skurcze mogą mieć różny charakter - czasem trwają dłużej, innym razem są krótsze, ale występują częściej.

SWISSLAB_QUOTE_NEGATIVE_SWISSLAB

W przypadku tężyczki jawnej objawy są dość wyraźne i obejmują intensywne skurcze mięśni. / Fot. Canva

Tężyczka - jak z nią żyć?

Życie z tężyczką nie jest łatwe. Po pierwsze, nigdy nie wiadomo, kiedy zacznie się atak. Jeśli dopadnie nas np. za kierownicą samochodu, może się okazać fatalny w skutkach. Po drugie, tężyczka jest też powodem złego samopoczucia psychicznego. Napadom tężyczki często towarzyszy silny lęk, ale i pomiędzy napadami chorzy często czują się fatalnie: mają zawroty głowy, są niespokojni, czują lęk, są rozdrażnieni, ciągle znużeni, mają zaburzenia pamięci i problemy z koncentracją. Źle śpią, są osłabieni. W dodatku mrowienie w obrębie twarzy i kończyn może trwać wiele godzin a nawet dni. Te objawy powodują, że tężyczkę często mylnie bierze się za nerwicę.

Tężyczka - kto choruje?

Tężyczka jest wywoływana przez dwa deficyty: jawna postać rozwija się, gdy mamy duży niedobór wapnia, a utajona - duży niedobór magnezu. Rozwojem tych dwóch deficytów, a przez któregoś z typów tężyczki są osoby, które:

• mają zaburzenia elektrolitowe np. z powodu przewlekłych biegunek;
• wpadają w hiperwentylację (przesadne oddychania np. w momentach zdenerwowania czy napadów paniki);
• chorują na takie choroby, jak astma, alergia, cukrzyca, insulinooporność, zaburzenia wchłaniania, zaburzenia w działaniu nerek, zapalenie trzustki;
• przez długi czas źle się odżywiają;
• przewlekle zażywają leki z grupy inhibitorów pompy protonowej (stosowane w leczeniu nadkwasoty i refluksu);
• cierpią na niedobór witaminy D3;
• mają zaburzenia czynności tarczycy (np. choroba Hashimoto);
• mają nietolerancje pokarmowe (laktozy, glutenu);
• leczą się z powodu refluksu;
• mają niedokrwistość;
• piją dużo kawy, coli, napojów energetyzujących, często piją alkohol;
• cierpią na choroby przytarczyc lub zostały im one usunięte.

Tężyczka - jak ją rozpoznać?

Do zdiagnozowania tężyczki konieczne są specjalistyczne badania. Trzeba zrobić badanie neurologiczne: neurolog skontroluje tzw. objaw Chwostka, objaw Trousseau i wygórowane odruchy ścięgniste. Trzeba też zrobić tzw. próbę tężyczkową (zwaną też (próbą ischemiczną), czyli badanie elektromiograficzne mięśni. Chorym robi się też EKG, elektroencefalogram i echokardiogram. Ważnym elementem badania jest wywiad lekarski z chorym, warto też przeprowadzić badanie psychologiczne.

Tężyczka - jak zbadać?

Elementem diagnozowania tężyczki są też badania krwi. W tym celu trzeba oznaczyć we krwi poziom następujących substancji: wapnia, magnezu i witaminy D3 oraz wykonać morfologię. Taki właśnie zestaw badań znajdziesz tutaj: Pakiet Badań Rozpoznania Tężyczki.

W przypadku tężyczki jawnej, za niski wychodzi poziom wapnia. A ponieważ właściwe przyswajanie wapnia jest możliwe tylko w obecności witaminy D3, poziom tej witaminy też trzeba kontrolować (ok. 80 proc. Polaków ma niedobory witaminy D3!). Witamina D3 jest też konieczna, by zapewnić właściwe przechodzenia magnezu z krwi do tkanek, więc jej niedobór odgrywa też rolę w tężyczce utajonej (w przypadku tężyczki utajonej poziom wapnia jest prawidłowy, ale to za niski wychodzi poziom magnezu).

Sprawdź: Jak poprawić samopoczucie?

Tężyczka - jak ją leczyć i czy da się wyleczyć?

W przypadku ostrego ataku tężyczki konieczna jest pilna pomoc lekarska, co często wymaga szybkiego podania wapnia dożylnie. W pozostałych przypadkach, gdy tężyczka wynika z niedoborów, leczenie polega na ich uzupełnieniu.

Ważne jest więc regularne stosowanie suplementów wapnia i magnezu oraz dbanie o ich obecność w diecie. Dodatkowo, zaleca się przyjmowanie odpowiednich dawek witaminy D3, której ilość warto skonsultować z lekarzem. Dorosłe osoby zazwyczaj powinny przyjmować około 2000 jednostek dziennie, zwiększając tę ilość w okresie jesienno-zimowym oraz przy niewystarczającej podaży witaminy D3 w diecie.

Wybierając preparaty magnezu, warto zwrócić uwagę na ich formę, najlepiej wybierać te z łatwo przyswajalną postacią, takie jak cytryniany, chelaty czy mleczany. Dodatkowo, warto pamiętać, aby suplementację magnezu uzupełniać witaminą B6, która jest niezbędna do jego właściwego przyswajania przez komórki.

Badania na tężyczkę są niezwykle istotne dla wczesnego rozpoznania, skutecznego leczenia oraz monitorowania tej choroby. / Fot. Canva

Zadbaj o odpowiednią diagnostykę

Badania na tężyczkę są niezwykle istotne dla wczesnego rozpoznania, skutecznego leczenia oraz monitorowania tej choroby. Dzięki nim można identyfikować przyczyny tężyczki, monitorować skuteczność terapii oraz zapobiegać powikłaniom związanym z niedoborami wapnia i magnezu. Poprzez regularne wykonywanie badań i odpowiednie leczenie możliwe jest poprawienie jakości życia pacjenta oraz zmniejszenie ryzyka powikłań zdrowotnych.

Oferujemy następujące pakiety badań:

• Pakiet Badań Rozpoznania Tężyczki,
• Pakiet Badań przed Suplementacją,
• Podstawowy Pakiet Badań Witamin,
• Pakiet Badań STOP STRES.

Do badań nie musisz się w żaden sposób przygotować - wystarczy kupić voucher i przyjść do wybranego laboratorium na pobranie krwi.

Sprawdź: Jakie badania warto wykonać po trzydziestce?

Ten artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi porady medycznej. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie nie zastępują i nigdy nie powinny być traktowane jako profesjonalna porada medyczna.