Niedobór ferrytyny - przyczyny, objawy, leczenie

niedobor-ferrytyny-objawy-przyczyny-leczenie

Ferrytyna to kluczowe białko magazynujące żelazo w organizmie. To właśnie jej poziom pozwala ocenić, czy nasze zapasy żelaza są wystarczające. Niedobór ferrytyny może prowadzić do szeregu problemów zdrowotnych, a jego objawy często bywają mylone z innymi dolegliwościami. Warto wiedzieć, jak rozpoznać niski poziom ferrytyny, jakie mogą być jego przyczyny i jak skutecznie uzupełnić niedobór.

SWISSLAB_QUOTE_POSITIVE_SWISSLAB

Co to jest ferrytyna i dlaczego jest tak ważna?

Ferrytyna to białko obecne głównie w wątrobie, śledzionie, szpiku kostnym i mięśniach. Jego zadaniem jest magazynowanie żelaza i uwalnianie go w razie potrzeby. Nawet jeśli poziom żelaza we krwi wydaje się prawidłowy, niski poziom ferrytyny może oznaczać, że organizm nie ma wystarczających rezerw tego pierwiastka.

Żelazo jest niezbędne do produkcji hemoglobiny, czyli składnika czerwonych krwinek odpowiedzialnego za transport tlenu. Jeśli ferrytyny jest za mało, organizm nie ma zapasu żelaza na wypadek zwiększonego zapotrzebowania, co może prowadzić do anemii i innych problemów zdrowotnych.

Objawy niedoboru ferrytyny

Niedobór ferrytyny może objawiać się w różnorodny sposób, a niektóre symptomy są dość niespecyficzne, dlatego łatwo je zignorować. Do najczęstszych objawów należą:

przewlekłe zmęczenie i osłabienie,
bladość skóry i błon śluzowych,
wypadanie włosów i łamliwość paznokci,
zawroty głowy i bóle głowy,
duszności i przyspieszone bicie serca,
problemy z koncentracją i pamięcią,
zimne dłonie i stopy,
niekontrolowane skurcze mięśni,
sucha skóra i spierzchnięte usta,
nietypowe zachcianki żywieniowe (np. chęć jedzenia lodu, kredy czy ziemi).

Niektóre osoby z niedoborem ferrytyny mogą nie odczuwać żadnych objawów, dopóki poziom żelaza nie spadnie do krytycznych wartości.

przewlekle-zmeczenie-niedobor-ferrytyny-zmeczona-kobieta-lezy-w-lozku

Przewlekłe zmęczenie i osłabienie mogą być objawami niedoboru ferrytyny, dlatego warto skonsultować się z lekarzem i wykonać odpowiednie badania. / fot. Canva

Przyczyny niedoboru ferrytyny

Niski poziom ferrytyny może wynikać z różnych czynników, zarówno dietetycznych, jak i zdrowotnych. Oto najczęstsze przyczyny:

nieodpowiednia dieta - niedostateczna ilość żelaza w diecie, zwłaszcza u wegetarian i wegan, może prowadzić do niskiej ferrytyny; produkty roślinne zawierają żelazo, ale jest ono gorzej przyswajalne niż to pochodzenia zwierzęcego,
przewlekłe krwawienia - obfite miesiączki, krwawienia z przewodu pokarmowego (np. wrzody, polipy, hemoroidy) mogą prowadzić do utraty żelaza,
zaburzenia wchłaniania - choroby jelit, takie jak celiakia, choroba Crohna, czy zespół jelita drażliwego, mogą ograniczać wchłanianie żelaza,
intensywny wysiłek fizyczny - sportowcy, zwłaszcza biegacze długodystansowi, mogą mieć obniżony poziom ferrytyny z powodu zwiększonego zapotrzebowania na żelazo,
ciąża i laktacja - w tych okresach organizm potrzebuje więcej żelaza, co może prowadzić do jego niedoboru,
przewlekłe choroby zapalne - choroby autoimmunologiczne, infekcje i przewlekłe stany zapalne mogą powodować spadek poziomu ferrytyny,
niedobór witaminy C - żelazo przyswaja się znacznie lepiej w obecności witaminy C, dlatego jej niedobór może osłabiać wchłanianie tego pierwiastka.

Jak leczyć niedobór ferrytyny?

Leczenie niedoboru ferrytyny zależy od jego przyczyny. Często wystarczy zmiana diety i suplementacja, ale w niektórych przypadkach konieczne jest leczenie przyczynowe.

Dieta bogata w żelazo

Podstawowym krokiem w leczeniu niedoboru ferrytyny jest zwiększenie spożycia produktów bogatych w żelazo. Warto sięgać po:

czerwone mięso (wołowina, jagnięcina),
podroby (wątróbka),
ryby i owoce morza (tuńczyk, sardynki, małże),
jaja,
rośliny strączkowe (soczewica, ciecierzyca, fasola),
zielone warzywa liściaste (szpinak, jarmuż),
kasze i pełnoziarniste produkty zbożowe.

Warto pamiętać, że żelazo z produktów roślinnych przyswaja się gorzej, dlatego należy je łączyć z witaminą C (np. papryka, cytrusy, natka pietruszki) i unikać spożywania go razem z kawą, herbatą i produktami bogatymi w wapń, które hamują jego wchłanianie.

Suplementacja żelaza

Jeśli dieta nie wystarcza, lekarz może zalecić suplementację żelaza w formie tabletek, kapsułek lub syropu. Warto przyjmować je na czczo lub w obecności witaminy C, aby zwiększyć wchłanianie. Należy jednak pamiętać, że suplementacja powinna odbywać się pod kontrolą lekarza, ponieważ nadmiar żelaza również może być szkodliwy.

Leczenie chorób podstawowych

Jeżeli przyczyną niedoboru ferrytyny są choroby przewlekłe lub zaburzenia wchłaniania, konieczne jest leczenie tych schorzeń, aby skutecznie podnieść poziom ferrytyny. W przypadku kobiet z obfitymi miesiączkami warto skonsultować się z ginekologiem w celu ustalenia metod regulujących krwawienia.

SWISSLAB_QUOTE_NEGATIVE_SWISSLAB

Jak zapobiegać niedoborowi ferrytyny?

Aby uniknąć problemów z ferrytyną, warto dbać o odpowiednie spożycie żelaza w diecie, zwłaszcza w okresach zwiększonego zapotrzebowania (ciąża, intensywny wysiłek fizyczny). Regularne badania krwi mogą pomóc w wykryciu problemu na wczesnym etapie. Jeśli masz skłonność do niskiego poziomu ferrytyny, warto kontrolować poziom żelaza oraz ferrytyny raz do roku, a w razie potrzeby skonsultować się z lekarzem.

zdrowa-dieta-zdrowe-produkty

Produkty bogate w żelazo, takie jak czerwone mięso, rośliny strączkowe i zielone warzywa, wspierają utrzymanie prawidłowego poziomu ferrytyny w organizmie. / Fot. Canva

Pamiętaj o profilaktyce

Niedobór ferrytyny może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak przewlekłe zmęczenie, osłabienie, wypadanie włosów czy anemia. Przyczyny mogą być różnorodne – od złej diety, przez zaburzenia wchłaniania, po przewlekłe choroby. Leczenie polega głównie na zwiększeniu spożycia żelaza w diecie, ewentualnej suplementacji oraz eliminacji czynników utrudniających jego wchłanianie. Regularne badania i zdrowy tryb życia pomogą uniknąć problemów związanych z niedoborem ferrytyny i zapewnią organizmowi odpowiednie zapasy tego cennego pierwiastka.

Oferujemy następujące pakiety badań:

Do badań nie musisz się w żaden sposób przygotować - wystarczy kupić voucher i przyjść do wybranego laboratorium na pobranie krwi.

Sprawdź: Jak poprawić samopoczucie?

Ten artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi porady medycznej. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie nie zastępują i nigdy nie powinny być traktowane jako profesjonalna porada medyczna.

Źródła: