Samobadanie piersi krok po kroku. Jak prawidłowo je wykonać?

Samobadanie piersi jest kluczowym elementem profilaktyki raka piersi i dbania o zdrowie każdej kobiety. Regularne badanie piersi pozwala na wczesne wykrycie ewentualnych nieprawidłowości, co jest kluczowe w walce z rakiem piersi.

Pamiętaj, że badasz się nie po to, aby coś znaleźć, ale po to, aby potwierdzić, że wszystko jest w porządku.

W artykule tym omówimy budowę piersi, aspekty związane z rakiem piersi, oraz kroki, które należy podjąć podczas samobadania.

Czy wiesz, że…

• Rak piersi to najczęstszy nowotwór w Polsce i na świecie według WHO.
• 12% - tyle wynosi ryzyko, że zachorujesz na raka piersi.
• Rocznie ok. 20 000 kobiet dowiaduje się, że choruje.
• Z rakiem piersi żyje obecnie około 140 000 Polek.
• Najprostszą metodą profilaktyki jest regularne wykonywanie samobadania piersi.

Budowa piersi - z czego się składają?

Piersi kobiece składają się z kilku podstawowych elementów:

• tkanka gruczołowa - odpowiedzialna za produkcję mleka; składa się z płatów (lobów), które z kolei dzielą się na mniejsze jednostki zwane płacikam;
• przewody mleczne - transportują mleko z płacików do brodawki;
• tkanka tłuszczowa - otacza i chroni tkankę gruczołową, nadając piersi ich kształt;
• tkanka łączna - podtrzymuje i utrzymuje strukturę piersi;
• naczynia krwionośne i limfatyczne - zapewniają dopływ krwi oraz odprowadzanie limfy, co jest kluczowe dla funkcjonowania układu odpornościowego.

Rak piersi to najczęstszy nowotwór w Polsce i na świecie według WHO. / Fot. Canva

Rak piersi - co to jest?

Rak piersi to złośliwy nowotwór, który powstaje w komórkach piersi, najczęściej w przewodach mlecznych lub płacikach. Proces nowotworowy zaczyna się, gdy komórki piersi zaczynają rosnąć i dzielić się w sposób niekontrolowany, tworząc guz. Jeśli komórki te mają zdolność do naciekania okolicznych tkanek i rozprzestrzeniania się do innych części ciała przez układ krwionośny lub limfatyczny, mówimy o raku inwazyjnym.

Objawy raka piersi mogą obejmować guzki, zmiany w kształcie piersi, wydzielinę z brodawki, zmiany na skórze piersi (np. zaczerwienienia, zgrubienia) oraz ból. Ważne jest, aby kobiety były świadome swojego ciała i regularnie wykonywały samobadanie piersi, aby wcześnie wykryć wszelkie nieprawidłowości.

Leczenie raka piersi zależy od jego rodzaju, stopnia zaawansowania oraz indywidualnych cech pacjentki. Opcje leczenia mogą obejmować chirurgię, radioterapię, chemioterapię, terapię hormonalną i terapie celowane. Wczesne wykrycie raka piersi znacząco zwiększa szanse na skuteczne leczenie i pełne wyzdrowienie.

Rak piersi - czynniki ryzyka

Znajomość czynników ryzyka może pomóc w lepszym zrozumieniu i ocenie indywidualnego ryzyka zachorowania na raka piersi. Do głównych czynników ryzyka należą:

• wiek - ryzyko wzrasta wraz z wiekiem,
• historia rodzinna - obecność raka piersi u bliskich krewnych zwiększa ryzyko,
• genetyka - mutacje w genach BRCA1 i BRCA2 znacznie zwiększają ryzyko,
• historia osobista - przebyte wcześniej przypadki raka piersi lub niektóre rodzaje łagodnych chorób piersi,
• hormonalne terapie zastępcze - długotrwałe stosowanie terapii hormonalnej po menopauzie;
• styl życia - nadwaga, brak aktywności fizycznej, spożycie alkoholu i palenie tytoniu.

Rak piersi to złośliwy nowotwór, który powstaje w komórkach piersi, najczęściej w przewodach mlecznych lub płacikach. / Fot. Canva

Samobadanie piersi - na co musisz zwrócić uwagę?

Regularne samobadanie piersi pomaga w wykryciu wczesnych objawów raka piersi. Podczas badania należy zwrócić uwagę na:

• zmiany w kształcie lub rozmiarze piersi - asymetria piersi, zmiany w kształcie lub wielkości jednej z piersi mogą być sygnałem alarmowym,
• zmiany na skórze - wszelkie wgłębienia, zgrubienia, zaczerwienienia czy pomarańczowa skórka mogą wskazywać na problemy,
• wydzielina z brodawki - krwawa lub przezroczysta wydzielina powinna być skonsultowana z lekarzem,
• guzki lub zgrubienia - każde nieznane dotąd zgrubienie lub guzek powinny być sprawdzone przez specjalistę,
• ból lub dyskomfort - niezwykły ból lub dyskomfort, który nie jest związany z cyklem menstruacyjnym.

Samobadanie piersi - jak je wykonać krok po kroku

Samobadanie piersi powinno być wykonywane regularnie, najlepiej raz w miesiącu, 3-5 dni po zakończeniu menstruacji.

1. Stań przed lustrem w spokojnym, dobrze oświetlonym miejscu. Oglądaj uważnie swoje piersi, zwróć uwagę na ewentualne zmiany w kształcie, wielkości, kolorze czy nierównościach skóry. Podnieś obie ręce i złącz dłonie za głową. Zwracaj uwagę na reakcje piersi - czy unoszą się równo, czy nie ma wciągnięć, nierówności czy wybrzuszeń.
2. Obejrzyj piersi z boku, z wciąż uniesionymi rękami. Skoncentruj się na konturach, sprawdzając, czy są jakieś nieprawidłowości.
3. Opuszczając ręce, zbadaj piersi dotykiem. Możesz to zrobić za pomocą jednej ręki. Używając delikatnych, okrężnych ruchów, sprawdź całą powierzchnię piersi. Rozpocznij od zewnętrznych obszarów, przesuwając się ku środkowi. Pamiętaj, aby obejrzeć i zbadać obie piersi.
4. Stań lub usiądź. Za pomocą trzech palców jednej ręki (np. wskazującego, środkowego i serdecznego) delikatnie sprawdź pachy. Wyszukuj twardych guzków lub obrzęków.
5. Sprawdź również brodawki, zwracając uwagę na ewentualne zmiany, jak np. wciągnięcia lub wydobywanie się płynu.
6. W przypadku zauważenia jakiejkolwiek zmiany, takiej jak guzek, obrzęk, zaczerwienienie, nierówności czy inne nieprawidłowości, niezwłocznie skonsultuj się z lekarzem.

Samobadanie piersi powinno być wykonywane regularnie, najlepiej raz w miesiącu, 3-5 dni po zakończeniu menstruacji. / Fot. Canva

Nie bój się samobadania piersi!

Regularne samobadanie piersi może wywoływać lęk i stres. Ważne jest, aby:

• nie panikować - większość wykrytych guzów nie jest nowotworowa;
• szukać wsparcia - rozmowa z bliskimi lub specjalistą może pomóc w radzeniu sobie z lękiem;
• regularnie chodzić do lekarza - stały kontakt z lekarzem może zapewnić poczucie bezpieczeństwa i odpowiednie wsparcie.

Profilaktyka jest najważniejsza

Regularne samobadanie piersi to kluczowy element wczesnego wykrywania raka piersi. Znajomość budowy piersi, świadomość na co zwracać uwagę oraz prawidłowe techniki samobadania mogą uratować życie. W przypadku wykrycia jakichkolwiek nieprawidłowości, ważne jest skonsultowanie się z lekarzem, który może zlecić dodatkowe badania i postawić diagnozę. Pamiętaj, że wczesne wykrycie raka piersi znacząco zwiększa szanse na skuteczne leczenie i pełne wyzdrowienie.

Oferujemy następujące pakiety badań:

• Coroczny Przegląd Zdrowia dla Każdego,
• Pakiet Kobiece Zdrowie - Podstawowy,
• Pakiet Kobiece Zdrowie - Rozszerzony,
• Pakiet Badań Hormonalnych dla Kobiet,
• Wakacyjny Pakiet Badań dla Kobiet.

Powyższe pakiety badań krwi mogą dostarczyć istotnych informacji na temat Twojego zdrowia. Sprawdź je, wykonaj badania i zadbaj o swoje zdrowie!

Ten artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi porady medycznej. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie nie zastępują i nigdy nie powinny być traktowane jako profesjonalna porada medyczna.