Niedobór kwasu foliowego (witaminy B9). Dlaczego jest tak ważny, zwłaszcza w ciąży?

Kwas foliowy, znany również jako witamina B9, jest niezbędnym składnikiem odżywczym, który odgrywa kluczową rolę w wielu procesach biologicznych. Jest szczególnie ważny dla prawidłowego wzrostu i rozwoju komórek, a także dla produkcji DNA i RNA. Niedobór kwasu foliowego może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, dlatego warto znać przyczyny, objawy oraz metody leczenia tego schorzenia.

Dlaczego kwas foliowy jest tak ważny?

Kwas foliowy pełni wiele istotnych funkcji w organizmie. Jest kluczowy dla produkcji i dojrzewania czerwonych krwinek, co zapobiega anemii. Odpowiada również za prawidłowy rozwój układu nerwowego, co czyni go szczególnie ważnym w okresie ciąży. Niedobór tej witaminy u kobiet w ciąży może prowadzić do poważnych wad wrodzonych, takich jak wady cewy nerwowej u płodu. Ponadto kwas foliowy wpływa na metabolizm aminokwasów i syntezę neurotransmiterów, co ma znaczenie dla funkcjonowania układu nerwowego.

Objawy niedoboru kwasu foliowego

Niedobór kwasu foliowego może objawiać się na różne sposoby. Oto najczęstsze objawy:

• przewlekłe zmęczenie i osłabienie,
• bladość skóry,
• problemy z pamięcią i koncentracją,
• drażliwość i zmiany nastroju,
• zawroty głowy,
• duszność i przyspieszone tętno,
• owrzodzenia w jamie ustnej i na języku,
• łamliwość paznokci,
• skurcze i bóle mięśni.

SWISSLAB_QUOTE_POSITIVE_SWISSLAB

Niedobór kwasu foliowego może prowadzić do anemii megaloblastycznej, która charakteryzuje się obecnością nieprawidłowych, dużych czerwonych krwinek w organizmie, co może powodować dodatkowe komplikacje zdrowotne.

Zielone warzywa liściaste, rośliny strączkowe i owoce cytrusowe to naturalne źródła kwasu foliowego wspierające zdrowie komórek i układu nerwowego. / Fot. Canva

Przyczyny niedoboru kwasu foliowego

Niedobór kwasu foliowego może wynikać z różnych czynników. Do najczęstszych przyczyn zaliczamy:

• niewłaściwa dieta - uboga w produkty zawierające kwas foliowy, takie jak zielone warzywa liściaste, orzechy, nasiona, rośliny strączkowe, a także owoce (np. pomarańcze, banany),
• zwiększone zapotrzebowanie - w okresach intensywnego wzrostu, takich jak ciąża, laktacja oraz okresy szybkiego wzrostu u dzieci i młodzieży, zapotrzebowanie na kwas foliowy jest znacznie wyższe,
• zaburzenia wchłaniania - choroby jelit, takie jak celiakia, choroba Crohna czy zespół jelita drażliwego, mogą ograniczać wchłanianie kwasu foliowego,
• niektóre leki - długotrwałe stosowanie niektórych leków, takich jak metotreksat, leki przeciwpadaczkowe oraz niektóre leki na cukrzycę, może wpływać na poziom kwasu foliowego,
• nadużywanie alkoholu - alkohol wpływa na wchłanianie kwasu foliowego i może zwiększać jego wydalanie z organizmu,
• stany zapalne - przewlekłe stany zapalne w organizmie mogą wpływać na metabolizm kwasu foliowego.

Jak leczyć niedobór kwasu foliowego?

Leczenie niedoboru kwasu foliowego polega głównie na zwiększeniu jego spożycia oraz eliminacji czynników, które mogły przyczynić się do jego deficytu. Oto kluczowe kroki, które można podjąć w celu uzupełnienia niedoboru kwasu foliowego:

Zwiększenie spożycia kwasu foliowego w diecie

Warto wprowadzić do diety produkty bogate w kwas foliowy, takie jak:

• zielone warzywa liściaste (szpinak, jarmuż, brokuły),
• rośliny strączkowe (soczewica, ciecierzyca, fasola),
• orzechy i nasiona (siemię lniane, orzechy włoskie),
• owoce (pomarańcze, banany, truskawki),
• produkty pełnoziarniste (chleb razowy, płatki owsiane),
• wątróbka i inne podroby.

Urozmaicenie diety o te produkty pomoże w naturalny sposób zwiększyć poziom kwasu foliowego w organizmie.

SWISSLAB_QUOTE_NEGATIVE_SWISSLAB

Suplementacja kwasu foliowego

W przypadku stwierdzonego niedoboru lekarz może zalecić suplementację kwasu foliowego w postaci tabletek. Dawki zależą od stopnia niedoboru oraz indywidualnych potrzeb. Osoby w ciąży oraz karmiące piersią powinny zasięgnąć porady lekarskiej w celu ustalenia odpowiedniej dawki.

Monitorowanie poziomu kwasu foliowego

Regularne badania krwi pozwalają ocenić poziom kwasu foliowego i monitorować skuteczność leczenia. Ważne jest również, aby kontrolować ewentualne niedobory innych witamin z grupy B, które mogą wpływać na ogólne samopoczucie i zdrowie.

Jak zapobiegać niedoborowi kwasu foliowego?

Aby uniknąć niedoboru kwasu foliowego, warto wprowadzić kilka zdrowych nawyków:

• zbilansowana dieta - regularne spożywanie pokarmów bogatych w kwas foliowy oraz dbanie o różnorodność w diecie,
• suplementacja w odpowiednich okresach - w przypadku ciąży, laktacji oraz podczas planowania rodziny warto zasięgnąć porady lekarza w kwestii suplementacji kwasu foliowego,
• regularne badania - monitorowanie poziomu kwasu foliowego, szczególnie u osób z grupy ryzyka (kobiety w ciąży, osoby z chorobami przewodu pokarmowego),
• unikanie nadużywania alkoholu - ograniczenie spożycia alkoholu, który może wpływać na wchłanianie kwasu foliowego,
• edukacja żywieniowa - warto śledzić informacje o zdrowym odżywianiu i uzupełniać wiedzę na temat produktów bogatych w kwas foliowy.

Suplementacja kwasu foliowego jest szczególnie ważna dla kobiet planujących ciążę lub będących w jej początkowym etapie. / Fot. Canva

Pamiętaj o profilaktyce

Niedobór kwasu foliowego to problem, który może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak anemia, problemy neurologiczne oraz wady wrodzone u płodów. Wiedza na temat przyczyn, objawów oraz metod leczenia niedoboru tej witaminy jest kluczowa dla zachowania zdrowia. Dzięki odpowiedniej diecie, ewentualnej suplementacji i regularnym badaniom można skutecznie zapobiegać niedoborom kwasu foliowego i cieszyć się dobrym samopoczuciem. Pamiętaj, że zdrowe nawyki żywieniowe oraz świadomość dotycząca potrzeb organizmu to fundamenty dbałości o zdrowie na długie lata.

Oferujemy następujące pakiety badań:

• Pakiet Badań przed Suplementacją,
• Podstawowy Pakiet Badań Witamin,
• Coroczny Przegląd Zdrowia dla Każdego.

Do badań nie musisz się w żaden sposób przygotować - wystarczy kupić voucher i przyjść do wybranego laboratorium na pobranie krwi.

Sprawdź: Jak poprawić samopoczucie?

Ten artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi porady medycznej. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie nie zastępują i nigdy nie powinny być traktowane jako profesjonalna porada medyczna.

Źródła:

• https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/157302,kwas-foliowy-i-jego-znaczenie-dla-zdrowia