Nadczynność kory nadnerczy - objawy, badania, leczenie

Nadczynność kory nadnerczy to stan, w którym nadnercza produkują zbyt dużo hormonów, takich jak kortyzol, aldosteron czy androgeny. Nadnercza, niewielkie gruczoły położone nad nerkami, odgrywają kluczową rolę w regulacji procesów metabolicznych, ciśnienia krwi i równowagi elektrolitowej. Gdy ich funkcja jest zaburzona, wpływa to na wiele układów w organizmie, powodując różnorodne objawy i komplikacje. W tym artykule przedstawimy najważniejsze informacje o nadczynności kory nadnerczy, jej przyczynach, sposobach leczenia i możliwych ścieżkach wsparcia zdrowia.

Sprawdź: Niedoczynność kory nadnerczy - objawy, badania, leczenie

Przyczyny nadczynności kory nadnerczy

Nadczynność kory nadnerczy może wynikać z różnych zaburzeń. Najczęstszą przyczyną jest tzw. zespół Cushinga, który jest związany z nadmiernym wytwarzaniem kortyzolu. Może być wywołany przez guzy nadnerczy, przysadki mózgowej (gruczolaki) lub przyjmowanie dużych dawek sterydów. Inną postacią nadczynności jest hiperaldosteronizm pierwotny, znany także jako zespół Conna, który wynika z nadmiernej produkcji aldosteronu przez nadnercza. Rzadsze przyczyny obejmują guzy wytwarzające androgeny lub złożone zaburzenia genetyczne.

Objawy nadczynności kory nadnerczy

Objawy różnią się w zależności od rodzaju nadprodukcji hormonów.

1. Nadmiar kortyzolu (zespół Cushinga):

• zaokrąglona twarz („twarz księżycowata”),
• nadmiar tkanki tłuszczowej w okolicy tułowia i cienkie kończyny,
• cienka, podatna na urazy skóra z purpurowymi rozstępami,
• nadciśnienie tętnicze,
• osłabienie mięśni i zmniejszona masa mięśniowa,
• cukrzyca lub trudności w utrzymaniu prawidłowego poziomu glukozy,
• osteoporoza i zwiększona podatność na złamania.

2. Nadmiar aldosteronu (hiperaldosteronizm pierwotny):

• wysokie ciśnienie krwi,
• skurcze mięśni i osłabienie spowodowane niskim poziomem potasu,
• zatrzymywanie wody i sodu w organizmie, prowadzące do obrzęków.

3. Nadmiar androgenów:

• nadmierne owłosienie (hirsutyzm) u kobiet,
• trądzik i przetłuszczanie się skóry,
• zaburzenia miesiączkowania lub ich brak,
• zmiany głosu na bardziej szorstki u kobiet.

Nadnercza w nadczynności produkują nadmiar hormonów, co może wpływać na funkcjonowanie całego organizmu i wymaga odpowiedniej diagnostyki. / Fot. Canva

Jak wygląda diagnoza?

Rozpoznanie nadczynności kory nadnerczy opiera się na szczegółowym wywiadzie, badaniu fizykalnym i szeregu badań laboratoryjnych. Analizuje się poziomy hormonów we krwi i moczu, takich jak kortyzol, aldosteron i ACTH (hormon przysadki regulujący pracę nadnerczy). W celu potwierdzenia diagnozy wykonuje się testy dynamiczne, które oceniają reakcję organizmu na podanie leków stymulujących lub hamujących produkcję hormonów. Obrazowanie z kolei, takie jak tomografia komputerowa (TK) lub rezonans magnetyczny (MRI), pomaga zlokalizować ewentualne guzy nadnerczy lub przysadki.

Leczenie nadczynności kory nadnerczy

Terapia nadczynności kory nadnerczy zależy od przyczyny i stopnia zaawansowania choroby. W przypadku guzów nadnerczy lub przysadki często konieczna jest interwencja chirurgiczna w celu ich usunięcia. W zespole Cushinga spowodowanym nadmiarem kortyzolu, poza operacją, stosuje się również leki hamujące produkcję tego hormonu. Hiperaldosteronizm pierwotny można leczyć farmakologicznie lub chirurgicznie, w zależności od rodzaju zmiany w nadnerczach.

SWISSLAB_QUOTE_NEGATIVE_SWISSLAB

Po zakończeniu leczenia kluczowa jest regularna kontrola lekarska, ponieważ u niektórych pacjentów mogą wystąpić niedobory hormonów, wymagające terapii zastępczej. Rehabilitacja metaboliczna i wsparcie dietetyczne również pomagają w powrocie do zdrowia po długotrwałej chorobie.

Czy nadczynność kory nadnerczy można zapobiec?

Zapobieganie nadczynności kory nadnerczy nie zawsze jest możliwe, szczególnie w przypadku chorób związanych z guzami lub dziedzicznymi predyspozycjami. Jednak dbanie o zdrowy styl życia, unikanie przewlekłego stresu i regularne badania kontrolne mogą zmniejszyć ryzyko niektórych zaburzeń hormonalnych. Ważne jest ostrożne stosowanie leków sterydowych - nigdy nie należy ich przyjmować bez wskazań medycznych ani odstawiać nagle.

Wsparcie zdrowia nadnerczy obejmuje również zbilansowaną dietę bogatą w białko, witaminy i minerały, a także aktywność fizyczną dostosowaną do możliwości organizmu. Wczesne wykrycie objawów, takich jak niekontrolowane nadciśnienie, nieoczekiwane zmiany masy ciała lub problemy skórne, może przyspieszyć diagnozę i wdrożenie leczenia, zapobiegając powikłaniom.

Aktywność fizyczna, taka jak jazda na rowerze, może pomóc w zarządzaniu objawami nadczynności nadnerczy, ale powinna być dostosowana do stanu zdrowia. / Fot. Canva

Pamiętaj o profilaktyce

Nadczynność kory nadnerczy to złożone schorzenie, które może mieć różne przyczyny i objawy, wpływając na zdrowie całego organizmu. Choć nie zawsze można jej zapobiec, wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie pozwalają na skuteczne opanowanie choroby i poprawę jakości życia. Kluczem jest dbałość o zdrowie, regularne badania oraz świadome podejście do terapii. Dzięki postępowi w diagnostyce i leczeniu pacjenci z nadczynnością kory nadnerczy mają szansę na pełne życie, mimo wyzwań związanych z tą chorobą.

Oferujemy następujące pakiety badań:

• Coroczny Przegląd Zdrowia dla Każdego,
• Pakiet Badań Hormonalnych dla Kobiet,
• Pakiet Badań Hormonalnych dla Mężczyzn,
• Podstawowy Pakiet Badań Funkcji Nerek,
• Pełny Pakiet Badań Funkcji Nerek,
• Pakiet Badań STOP STRES.

SWISSLAB_QUOTE_POSITIVE_SWISSLAB

Sprawdź: Kobiece hormony - “strażnicy” homeostazy

Ten artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi porady medycznej. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie nie zastępują i nigdy nie powinny być traktowane jako profesjonalna porada medyczna.

Źródła:

• https://wylecz.to/hormony/nadczynnosc-nadnerczy-kory-i-rdzenia-nadnerczy/