Powiedz nam jakie badanie chcesz wykonać…
Rak jelita grubego - objawy, przyczyny, leczenie i rokowania


Rak jelita grubego jest jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych na świecie. Stanowi znaczące zagrożenie dla zdrowia publicznego, ale jednocześnie jest chorobą, którą można skutecznie leczyć, jeśli zostanie zdiagnozowana na wczesnym etapie.
Poznaj wroga: przeczytaj, jakie symptomy mogą świadczyć o tym, że nowotwór zaatakował jelito grube oraz co robić, gdy masz takie podejrzenia. Pamiętaj, że w tym typie nowotworu bardzo ważne jest szybkie wykrycie!
W tym artykule dowiesz się:
- Rak jelita grubego - co to jest i jak często występuje?
- Rak jelita grubego - objawy
- Rak jelita grubego - czynniki ryzyka zachorowania
- Rak jelita grubego - rozpoznanie
- Rak jelita grubego - leczenie
- Rak jelita grubego - jak zapobiegać?
- Rak jelita grubego - rokowania
Rak jelita grubego - co to jest?
Rak jelita grubego, znany również jako rak okrężnicy lub rak jelita, jest nowotworem złośliwym, który rozwija się w tkankach jelita grubego. Jest to jedna z najczęstszych form raka na świecie. Amerykanie obliczyli, że w ciągu swojego życia na tę chorobę zapada jeden na 22 mężczyzn i jedna na 24 kobiety.
Rak jelita grubego rozwija się zwykle w formie polipów, które są nieprawidłowymi wzrostami komórek w ścianie jelita. Jeśli te polipy nie są usuwane, mogą one stopniowo przekształcić się w nowotwór złośliwy. Każdego roku w Polsce diagnozuje się około 18 000 zachorowań na nowotwór złośliwy jelita (C18-C20).
W początkowych stadiach rak jelita grubego może przebiegać bezobjawowo lub wywoływać niespecyficzne objawy, takie jak zmiany w rytmie wypróżnień, bóle brzucha, krwawienie z odbytu lub utrata wagi. Jednak w późniejszych stadiach może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak niedrożność jelit, przerzuty nowotworowe do innych organów czy niedokrwistość.
Rak jelita grubego - jakie daje objawy?
We wczesnym stadium choroby, rak jelita nie daje właściwie żadnych objawów. Kiedy zaczyna powodować zmiany w samopoczuciu, objawy też nie zawsze są oczywiste: często obejmują tak ogólne symptomy, jak uczucie ciągłego zmęczenia, generalne osłabienie czy większa ilość gazów, oddawanych w ciągu dnia. Podejrzenie pada na jelito dopiero wtedy, kiedy do objawów dołączą się już typowe, jelitowe symptomy, takie jak zaparcia lub/i biegunki (zdarza się, że mamy na przemian raz jedno, raz drugie), pojawienie się krwi w stolcu, bóle czy skurcze w podbrzuszu.
Czasem stolec zmienia kolor lub kształt: przy raku jelita zazwyczaj staje się cieńszy (musi się przeciskać przez zwężone fragmenty jelita). Czasem chorzy na raka jelita spontanicznie chudną: choć nie są na diecie i nie ograniczają jedzenia, potrafią stracić nawet kilka kilo. Jeśli zauważysz u siebie opisane powyżej objawy, udaj się do lekarza - im szybciej, tym lepiej.
We wczesnym stadium choroby, rak jelita nie daje właściwie żadnych objawów. / Fot. Canva
Najczęstsze objawy raka jelita grubego to:
- zmiany w rytmie wypróżnień - zauważalne zmiany w częstotliwości wypróżnień lub konsystencji kału mogą być objawem raka jelita grubego; może to obejmować biegunkę lub zaparcia, które utrzymują się przez dłuższy czas;
- krew w kale - krwawienie z odbytu lub obecność krwi w kale, która może być widoczna na papierze toaletowym lub w toalecie, może być objawem raka jelita grubego; jednak warto pamiętać, że krew w kale może również występować z innych powodów, takich jak hemoroidy czy pęknięcia odbytu;
- bóle brzucha - bóle, skurcze lub dyskomfort w okolicy brzucha mogą być objawem raka jelita grubego, zwłaszcza gdy występują regularnie lub nie ustępują po zastosowaniu leków przeciwbólowych;
- utrata wagi - niespodziewana i niezamierzona utrata wagi może być objawem zaawansowanego stadium raka jelita grubego;
- zmiany w wyglądzie kału - zauważalne zmiany w wyglądzie kału, takie jak wąskie, ołówkowate stolce, które utrzymują się przez dłuższy czas, mogą być objawem raka jelita grubego;
- niedokrwistość - utrata krwi z jelita grubego może prowadzić do niedokrwistości, co może objawiać się uczuciem zmęczenia, bladością skóry oraz osłabieniem.
Pamiętaj, że te objawy niekoniecznie muszą wskazywać na raka jelita grubego i mogą być spowodowane innymi schorzeniami. Jednak jeśli występują regularnie lub są niepokojące, ważne jest skonsultowanie się z lekarzem w celu dalszej diagnostyki i oceny. Wczesna diagnoza raka jelita grubego jest kluczowa dla skutecznego leczenia i poprawy rokowania pacjenta.
Sprawdź: Jak poprawić samopoczucie?
Rak jelita grubego - czynniki ryzyka zachorowania
Rak jelita grubego jest chorobą, której rozwój może być związany z różnymi czynnikami ryzyka. Oto niektóre z nich:
- wiek - ryzyko zachorowania na raka jelita grubego wzrasta wraz z wiekiem; osoby powyżej 50. roku życia są bardziej narażone na ten rodzaj nowotworu;
- historia rodziny - osoby, których krewni (rodzeństwo, rodzice, dzieci) miały raka jelita grubego lub polipy jelitowe, mogą mieć większe ryzyko zachorowania na tę chorobę;
- dziedziczne zaburzenia genetyczne - pewne dziedziczne schorzenia, takie jak rodzaj polipowatości jelita grubego (FAP) czy zespół Lyncha (HNPCC), mogą zwiększać ryzyko wystąpienia raka jelita grubego;
- osoby z chorobami zapalnymi jelit - osoby cierpiące na choroby zapalne jelit, takie jak wrzodziejące zapalenie jelit (UC) lub choroba Leśniowskiego-Crohna, mają większe ryzyko rozwoju raka jelita grubego;
- dieta bogata w tłuszcze i uboga w błonnik - spożywanie dużej ilości tłustych pokarmów, czerwonego mięsa oraz niską konsumpcję warzyw, owoców i innych produktów bogatych w błonnik może zwiększyć ryzyko zachorowania na raka jelita grubego;
- otyłość i brak aktywności fizycznej - otyłość oraz brak regularnej aktywności fizycznej mogą być czynnikami ryzyka zwiększającymi prawdopodobieństwo rozwoju raka jelita grubego;
- palenie tytoniu i nadużywanie alkoholu - palenie tytoniu i nadużywanie alkoholu mogą zwiększać ryzyko rozwoju raka jelita grubego;
- przewlekłe zaparcia lub biegunki - przewlekłe problemy z jelitami, takie jak częste zaparcia lub biegunki, mogą być związane z większym ryzykiem rozwoju raka jelita grubego;
- złe nawyki żywieniowe i styl życia - spożywanie dużej ilości przetworzonych produktów spożywczych, fast foodów, cukru oraz niewystarczająca konsumpcja owoców, warzyw i pełnoziarnistych produktów zbożowych mogą zwiększać ryzyko zachorowania na raka jelita grubego;
- promieniowanie - osoby, które były narażone na promieniowanie w przeszłości, na przykład podczas leczenia nowotworów innymi metodami niż operacja, mogą mieć zwiększone ryzyko wystąpienia raka jelita grubego.
Sprawdź: 8 powodów, dla których od dzisiaj zaczniesz badać się regularnie
Rak jelita grubego - rozpoznanie. Jakie badania należy wykonać?
Diagnoza raka jelita grubego opiera się na różnorodnych czynnikach, w tym objawach klinicznych, badaniach fizykalnych oraz wynikach badań laboratoryjnych i obrazowych. Oto kilka głównych badań, które mogą być wykonywane w celu diagnozy raka jelita grubego:
- kolonoskopia - to jedno z najważniejszych badań służących do wykrywania raka jelita grubego; polega ono na wprowadzeniu cienkiego, elastycznego węża (kolonoskopu) przez odbyt do jelita grubego; pozwala to na dokładne obejrzenie wnętrza jelita grubego oraz pobranie wycinków tkanki do dalszej analizy (biopsji);
- gastroskopia - czasami, jeśli objawy sugerują możliwość nowotworu również w żołądku, wykonuje się gastroskopię, która pozwala na oglądanie wnętrza żołądka i dwunastnicy;
- badania krwi - w tym badanie krwi pod kątem obecności markerów nowotworowych, takich jak CEA (antygen rakowy jelita grubego) lub CA 19-9. Mogą one pomóc w monitorowaniu przebiegu choroby i ocenie skuteczności leczenia;
- obrazowanie radiologiczne - może to obejmować wykonanie badań obrazowych takich jak tomografia komputerowa (TK), rezonans magnetyczny (MRI) lub ultrasonografia brzucha; mogą one pomóc w określeniu rozmiaru guza, jego lokalizacji oraz ewentualnego przerzutowania do innych narządów;
- badanie kału na krew utajoną - to badanie, które ma na celu wykrycie obecności krwi w kale, które nie jest widoczne gołym okiem; obecność krwi może sugerować obecność polipów lub raka jelita grubego;
- biopsja - w przypadku wykrycia podejrzanego guza podczas kolonoskopii, pobierana jest próbka tkanki do analizy pod mikroskopem, aby potwierdzić obecność raka jelita grubego.
SWISSLAB_QUOTE_NEGATIVE_SWISSLAB
Wybór odpowiednich badań zależy od indywidualnych czynników, takich jak wiek pacjenta, obecność objawów, historia rodzinna oraz wyniki wcześniejszych badań. Lekarz będzie dobierał badania na podstawie tych czynników, aby zapewnić skuteczną diagnozę raka jelita grubego.
Rak jelita grubego - jak leczyć?
Leczenie zależy od wielu czynników, m.in. zaawansowania choroby czy wieku pacjenta. Generalnie, podstawą jest operacja: zmiany rakowe trzeba usunąć chirurgicznie. Im mniej zaawansowane zmiany, tym większa szansa na to, że wyjdziesz z choroby obronną ręką.
Najlepsze rokowania są wtedy, gdy zmiany i polipy nie wrosły jeszcze w ściany jelita. Wtedy usuwa się tylko same zmiany, nie naruszając samego jelita. Jeśli jednak zmiany wrosły w ściany, trzeba będzie usunąć fragment jelita, najczęściej wraz z sąsiadującymi węzłami chłonnymi. Pozostałą, zdrową część jelita chirurg przymocuje do odbytnicy. Jeśli nie będzie to możliwe, zostanie wyłoniona stomia, czyli zastępczy odbyt na podbrzuszu.
Kolejnym etapem jest chemioterapia. Jej zadaniem jest zabicie komórek rakowych, które mogły się ukryć między komórkami zdrowymi. Równolegle z chemioterapią często stosuje się radioterapię, w tym samym celu. Czasem chemię i radioterapię stosuje się jeszcze przed operacją. Tak się dzieje, gdy guz jest duży i trzeba zmniejszyć jego rozmiar, zanim zostanie wycięty. Radioterapia i chemioterapia są też stosowane w zaawansowanych nowotworach – kiedy nie da się już ich wyciąć, ale można zmniejszyć dolegliwości chorego i spowolnić rozwój choroby.
Zdrowy tryb życia stanowi fundamentową profilaktykę w zapobieganiu wielu chorobom, w tym również raku jelita grubego. / Fot. Canva
Rak jelita grubego - jak zapobiegać?
Możesz zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka jelita grubego, unikając zachowań i nawyków, uważanych za sprzyjające jego rozwojowi. Co robić, a czego nie robić?
- Utrzymuj prawidłową sylwetkę. Otyłość i nadwaga sprzyjają zachorowaniu.
- Rzuć palenie, rak jelita grubego lubi palaczy.
- Spożywaj alkohol w niewielkich ilościach i okazyjnie, nadużywanie alkoholu sprzyja chorobom jelit.
- Ograniczaj w codziennym menu czerwone mięso oraz żywność przetworzoną (dotyczy to zarówno dań gotowych i fast foodów, jak np. bułek, bo powstają z wysoko przetworzonej mąki).
- Jeśli cierpisz na cukrzycę typu 2, regularnie badaj poziom cukru, stosuj odpowiednią dietę i dobrze kontroluj chorobę, także poprzez zażywanie odpowiednich leków. Rak jelita częściej atakuje chorych na cukrzycę typu 2, niż zdrowych ludzi.
- Ruszaj się. Najlepiej codziennie, przez minimum pół godziny. Siedzący tryb życia sprzyja rozwojowi raka jelita.
- Jedz dużo warzyw. WHO zaleca, by warzyw i owoców było w codziennej diecie przynajmniej 5 porcji (np. jabłko jest jedna porcją), ale im ich więcej, tym lepiej (dotyczy to zwłaszcza warzyw). Dostarczają błonnika, rozpuszczalnego i nierozpuszczalnego, oba typy błonnika są dla jelit jak balsam.
SWISSLAB_QUOTE_POSITIVE_SWISSLAB
Jeśli w twojej rodzinie były przypadki raka jelita grubego, powiedz o tym swojemu lekarzowi. Być może wskazane będą częstsze badania profilaktyczne.
Sprawdź: 6 faktów o Twoim zdrowiu, które poznasz dzięki badaniu krwi
Rak jelita grubego - rokowania
Rokowania dotyczące raka jelita grubego zależą od wielu czynników, w tym stopnia zaawansowania choroby w chwili diagnozy, rodzaju i lokalizacji guza, reakcji na leczenie oraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta.
- Wczesne stadium (stadium I i II). W przypadku raka jelita grubego w wczesnym stadium, gdy guz jest ograniczony do jelita grubego lub sąsiednich tkanek, rokowania są zazwyczaj dobre. Szanse na wyleczenie są wysokie, zwłaszcza jeśli rak został w pełni usunięty chirurgicznie.
- Zaawansowane stadium (stadium III i IV). W przypadku zaawansowanego raka jelita grubego, gdy guz przerasta ścianę jelita grubego i/lub występują przerzuty do pobliskich węzłów chłonnych (stadium III) lub do odległych narządów (stadium IV), rokowania mogą być mniej korzystne. Jednak zastosowanie leczenia, takiego jak chemioterapia, radioterapia i/lub operacja, może w znacznym stopniu poprawić rokowania i przedłużyć życie pacjenta.
- Współistnienie innych czynników ryzyka. Na rokowania mają wpływ również inne czynniki, takie jak wiek pacjenta, obecność chorób przewlekłych, reakcja na leczenie oraz ogólny stan zdrowia.
- Profilaktyka i wczesne wykrywanie. Wczesne wykrycie raka jelita grubego oraz skuteczne leczenie mogą istotnie poprawić rokowania. Regularne wykonywanie badań przesiewowych, takich jak kolonoskopia, może pomóc w wykryciu choroby we wczesnym stadium, co z kolei zwiększa szanse na skuteczne leczenie i poprawę rokowań.
Rokowania w przypadku raka jelita grubego są zróżnicowane i zależą od wielu czynników. Warto skonsultować się z lekarzem, który może dokładniej ocenić sytuację i przedstawić indywidualne rokowania dla konkretnego pacjenta.
Harmonogram badań profilaktycznych powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb i czynników ryzyka pacjenta. / Fot. Canva
Zadbaj o odpowiednią diagnostykę
Wnioski wynikające z omawiania raka jelita grubego są klarowne: regularne badania przesiewowe oraz świadomość czynników ryzyka i objawów tej choroby są kluczowe dla wczesnego wykrycia i skutecznego leczenia. Wczesna diagnoza zwiększa szanse na sukces w leczeniu oraz poprawia rokowania. Zachęcamy do podejmowania działań profilaktycznych, w tym regularnych kontroli u lekarza oraz świadomego podejścia do własnego zdrowia. Rzeczowa informacja oraz wiedza na temat raka jelita grubego mogą pomóc w zmniejszeniu liczby przypadków choroby i poprawie jakości życia pacjentów.
Oferujemy następujące pakiety badań:
- Coroczny Przegląd Zdrowia dla Każdego,
- Pakiet badań STOP STRES,
- Podstawowy Pakiet Badań Dolegliwości Brzusznych,
- Pełny Pakiet Badań Dolegliwości Brzusznych.
Do badań nie musisz się w żaden sposób przygotować - wystarczy kupić voucher i przyjść do wybranego laboratorium na pobranie krwi.
Sprawdź: Jakie badania warto wykonać po trzydziestce?
Ten artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi porady medycznej. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie nie zastępują i nigdy nie powinny być traktowane jako profesjonalna porada medyczna.
Zdrowy tryb życia stanowi najlepszą profilaktykę w walce z rakiem jelita grubego. Dbajmy o siebie, angażując się w regularną aktywność fizyczną, zdrową dietę i regularne badania przesiewowe.
Rak jelita grubego to groźna choroba, która może prowadzić do poważnych konsekwencji dla zdrowia, jeśli nie zostanie wcześnie wykryta i leczona. Zaniedbanie profilaktyki i ignorowanie objawów może prowadzić do zaawansowania choroby i utraty szansy na skuteczne leczenie.
podobne artykuły


Menopauza - objawy, etapy. Jak radzić sobie z klimakterium?
Menopauza to czas, który dla wielu kobiet może być momentem pełnym sprzecznych emocji.


Endometrioza - co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie
Endometrioza to przewlekła choroba ginekologiczna, która dotyka około 10% kobiet w wieku rozrodczym.


Domowe sposoby na przeziębienie - jak szybko wyzdrowieć?
Przeziębienie to łagodna, wirusowa infekcja dróg oddechowych, która najczęściej dotyka nas jesienią i zimą.
swisslab

650
placówek w całej Polsce
500
badań w ofercie
30000
przebadanych pacjentów
