Badania w ciąży - jakie należy wykonać? Dokładny kalendarz

Badania w trakcie ciąży odgrywają kluczową rolę w monitorowaniu zdrowia przyszłej mamy oraz prawidłowego rozwoju płodu. Dzięki nim można wcześnie wykryć ewentualne komplikacje i podjąć odpowiednie działania, aby zapewnić bezpieczny przebieg ciąży i porodu. W artykule omówimy, dlaczego regularne badania są ważne, jakie badania wykonuje się w poszczególnych trymestrach oraz jakie korzyści przynoszą zarówno kobiecie, jak i dziecku.

Dlaczego badania w ciąży są tak ważne?

Ciąża to czas ogromnych zmian fizjologicznych i hormonalnych w ciele kobiety. Systematyczne badania umożliwiają kontrolę nad tymi zmianami oraz wczesne wykrycie ewentualnych problemów zdrowotnych, takich jak cukrzyca ciążowa, anemia, nadciśnienie tętnicze czy infekcje. Dla płodu natomiast badania te pozwalają na monitorowanie jego rozwoju, oceny zdrowia oraz diagnozowanie wad wrodzonych lub innych komplikacji.

Regularne wizyty u ginekologa i odpowiednio dobrane badania to gwarancja większego spokoju, bo pozwalają na szybką reakcję w przypadku nieprawidłowości. Dzięki temu zarówno kobieta, jak i lekarz mają pełny obraz zdrowia mamy i dziecka.

Sprawdź: Podstawowe badania przed zajściem w ciążę

Badania w ciąży - dokładny kalendarz - tydzień po tygodniu

Do 10 tygodnia ciąży:

• badanie ogólne i ginekologiczne,
• pomiar ciśnienia tętniczego krwi,
• pomiar masy ciała,
• badanie piersi,
• oznaczenie grupy krwi,
• przeciwciała odpornościowe,
• morfologia krwi,
• badanie ogólne moczu,
• glukoza na czczo i gdy czynniki ryzyka to test obciążenia glukozą doustny,
• badanie WR,
• badanie przeciwciał anty-HIV,
• przeciwciała anty-HCV,
• przeciwciała toksoplazmoza,
• przeciwciała różyczka,
• badanie cytologiczne,
• TSH,
• zalecenie kontroli stomatologicznej.

11-14 tydzień ciąży:

• badanie ogólne,
• pomiar ciśnienia,
• pomiar masy ciała,
• ocena ryzyka depresji,
• USG (zalecany test złożony – USG z pobraniem białka PAPPa i beta hCG).

15-20 tydzień ciąży:

• badanie ogólne,
• pomiar ciśnienia,
• pomiar masy ciała,
• morfologia krwi,
• badanie ogólne moczu.

18-22 tydzień ciąży:

• badanie USG (USG połówkowe).

21-26 tydzień ciąży:

• badanie ogólne,
• ocena czynności serca płodu,
• pomiar ciśnienia,
• pomiar masy ciała,
• poziom glukozy po obciążeniu doustnym (24-28 tyg.),
• morfologia krwi,
• badanie ogólne moczu,
• przeciwciała anty-D u kobiet Rh (-) ujemnych,
• przeciwciała toxoplazmoza.

27-32 tydzień ciąży:

• badanie ogólne,
• ocena czynności serca płodu,
• pomiar ciśnienia,
• pomiar masy ciała,
• morfologia krwi,
• badanie ogólne moczu,
• przeciwciała antyD u kobiet Rh (-) minus,
• badanie USG (badanie USG III trymestru),
• immunoglobulina anty-D, gdy istnieją wskazania (28-30 tyg.).

33-37 tydzień ciąży:

• badanie ogólne,
• badanie położnicze,
• ocena czynności serca płodu,
• ocena ruchów płodu,
• badanie piersi,
• ocena ryzyka depresji,
• pomiar ciśnienia,
• pomiar masy ciała,
• morfologia krwi,
• badanie ogólne moczu,
• badanie antygenu HBs,
• badanie przeciwciał anty-HIV,
• GBS pochwa i odbyt (35-37 tyg.), czyli posiew w kierunku paciorkowców B-hemolizujących, w grupach ryzyka badania WR i przeciwciał anty-HCV.

38-39 tydzień ciąży:

• badanie ogólne,
• badanie położnicze,
• ocena czynności serca płodu,
• ocena ruchów płodu,
• pomiar ciśnienia,
• pomiar masy ciała,
• morfologia krwi,
• badanie ogólne moczu.

Po 40 tygodniu ciąży:

• badanie ogólne,
• badanie położnicze,
• ocena ruchów płodu,
• pomiar ciśnienia,
• pomiar masy ciała,
• KTG,
• USG.

Zalecane USG piersi w I lub II trymestrze zwłaszcza po 35. roku życia.

Zalecane w uzasadnionych przypadkach:

• ocena DNA płodowego w krwi matki (NIPT) po 10 tygodniu ciąży,
• badania inwazyjne (amniopunkcja, biopsja komsówki, kordocenteza).

Regularne badania w ciąży są kluczowe dla monitorowania zdrowia mamy i rozwijającego się dziecka. / Fot. Canva

Kalendarz badań w ciąży - trymestry

Ciąża podzielona jest na trzy trymestry, a każdy z nich charakteryzuje się różnym etapem rozwoju płodu oraz specyficznymi badaniami, które powinny być wykonane. Ważne jest, by regularnie uczestniczyć w wizytach u ginekologa, który będzie kierować na odpowiednie badania.

Pierwszy trymestr (1–12 tydzień)

Pierwszy trymestr to czas najbardziej intensywnych zmian w ciele kobiety oraz najważniejszy okres formowania się organów płodu. W tym czasie przyszła mama powinna szczególnie zadbać o swoje zdrowie i przejść szereg badań wstępnych.

1. Badanie ogólne i wywiad medyczny. Na pierwszej wizycie lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad dotyczący zdrowia kobiety, przeszłych ciąż, chorób przewlekłych, stylu życia oraz historii zdrowotnej w rodzinie.

2. Badanie ginekologiczne. Lekarz ocenia stan szyjki macicy i wielkość macicy. Może także wykonać cytologię, jeśli nie była robiona w ostatnich 6 miesiącach.

3. Badanie ultrasonograficzne (USG). Między 6. a 8. tygodniem wykonuje się pierwsze USG, które potwierdza ciążę, określa liczbę zarodków oraz wiek ciąży. Następne USG, w okolicy 11-14 tygodnia, pozwala na ocenę przezierności karkowej (NT) i ocenie ryzyka wad genetycznych.

4. Badania laboratoryjne:

• morfologia krwi - badanie ocenia ogólny stan zdrowia, diagnozuje anemię i inne zaburzenia;
• grupa krwi i czynnik Rh - ważne dla oceny ryzyka konfliktu serologicznego;
• badanie poziomu cukru we krwi (na czczo) - ważne dla wykrycia cukrzycy ciążowej;
• badanie moczu - monitorowanie funkcji nerek i wykrywanie infekcji układu moczowego;
• badanie na obecność przeciwciał - w kierunku różyczki, toksoplazmozy, kiły, HCV, HBV, HIV: ważne w ocenie potencjalnego zagrożenia dla płodu.

Pierwszy kontakt z noworodkiem to wyjątkowy moment, poprzedzony miesiącami troski i badań kontrolnych. / Fot. Canva

Drugi trymestr (13–26 tydzień)

Drugi trymestr jest często okresem, w którym kobieta czuje się najlepiej. Jest to jednak czas kontynuacji badań, ponieważ w tym okresie zaczynają pojawiać się pewne ryzyka, takie jak cukrzyca ciążowa czy nadciśnienie.

1. USG połówkowe. Najważniejsze badanie ultrasonograficzne tego trymestru. Wykonywane zazwyczaj między 18. a 22. tygodniem, pozwala dokładnie ocenić anatomię płodu, rozwój narządów, a także wykryć ewentualne wady rozwojowe.

2. Test obciążenia glukozą (OGTT) - w 24.–28. tygodniu ciąży wykonuje się badanie na cukrzycę ciążową; polega ono na podaniu ciężarnej roztworu glukozy i ocenie, jak organizm reaguje na jej wzrost we krwi.

3. Badania laboratoryjne:

• morfologia krwi - regularne kontrolowanie stanu zdrowia kobiety, ze szczególnym uwzględnieniem ryzyka anemii;
• badanie moczu - monitorowanie nerek oraz wykrywanie infekcji;
• badanie na obecność przeciwciał anty-Rh (u kobiet Rh-) - w razie konfliktu serologicznego;
• pomiar ciśnienia krwi i waga - kontrola ciśnienia tętniczego i wagi ciała pozwala monitorować rozwój nadciśnienia ciążowego i stan przedrzucawkowy, które są poważnym zagrożeniem zarówno dla matki, jak i dziecka.

Trzeci trymestr (27–40 tydzień)

Ostatni trymestr ciąży to czas przygotowań do porodu, ale również czas, w którym mogą pojawić się powikłania, takie jak przedwczesny poród, niedotlenienie płodu czy nadciśnienie ciążowe.

1. Badanie ultrasonograficzne. USG w 32.–36. tygodniu ma na celu ocenę masy ciała płodu, jego ułożenia oraz oceny ilości płynu owodniowego i stanu łożyska.

2. Kardiotokografia (KTG). Badanie rejestrujące pracę serca płodu oraz skurcze macicy. Zwykle wykonuje się je po 36. tygodniu, aby ocenić, czy dziecko nie jest zagrożone niedotlenieniem.

3. Badanie dopplerowskie. Służy ocenie przepływu krwi w naczyniach pępowiny, co może świadczyć o odpowiednim dotlenieniu i odżywieniu płodu.

4. Badania laboratoryjne:

• morfologia krwi i badanie moczu - regularne badania pozwalają kontrolować zdrowie matki;
• posiew z pochwy w kierunku paciorkowca (GBS) - wykonywane zazwyczaj między 35. a 37. tygodniem; obecność paciorkowca grupy B może zwiększać ryzyko zakażenia noworodka w trakcie porodu, dlatego w razie potrzeby podaje się antybiotyki podczas porodu;
• kontrola ciśnienia tętniczego i badanie ogólne - w trzecim trymestrze szczególnie istotna jest kontrola nadciśnienia, które może prowadzić do stanu przedrzucawkowego.

Wizyty u lekarza w trakcie ciąży pomagają wykryć ewentualne komplikacje i zapewnić odpowiednią opiekę medyczną. / Fot. Canva

Dodatkowe badania prenatalne

W niektórych przypadkach lekarz może zalecić dodatkowe badania prenatalne, szczególnie jeśli istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia wad genetycznych lub innych komplikacji.

• Test PAPP-A i test potrójny (test zintegrowany). Badania te są wykonywane w pierwszym trymestrze i mają na celu ocenę ryzyka wystąpienia wad chromosomalnych (np. zespół Downa).
• Amniopunkcja. Inwazyjne badanie, polegające na pobraniu próbki płynu owodniowego w celu oceny kariotypu płodu. Zaleca się je w przypadku podejrzenia poważnych wad genetycznych.
• Test NIPT (badania genetyczne z krwi matki). Nowoczesne badanie, które analizuje wolne DNA płodu krążące we krwi matki. Jest to nieinwazyjne i bardzo dokładne badanie genetyczne.

Dlaczego warto wykonać badania prenatalne?

Badania prenatalne mają kluczowe znaczenie nie tylko dla zdrowia matki, ale przede wszystkim dla prawidłowego rozwoju płodu. Wczesne wykrycie problemów zdrowotnych pozwala na wdrożenie odpowiedniego leczenia lub interwencji. Badania te mogą zmniejszyć ryzyko powikłań ciążowych, zapewnić lepsze przygotowanie do porodu oraz umożliwić lekarzom podjęcie szybkich działań w razie zagrożenia.

Badania w ciąży - pakiety badań w Swisslab.pl

Badania w ciąży to nieodzowny element jej monitorowania. Pozwalają na bieżąco oceniać stan zdrowia przyszłej mamy i rozwijającego się dziecka, a także umożliwiają wczesną diagnostykę ewentualnych problemów zdrowotnych. Regularne wizyty u lekarza i wykonywanie zaleconych badań są kluczowe dla przebiegu ciąży oraz zapewnienia zdrowego startu dla nowego życia.

Oferujemy następujące pakiety badań:

• Pakiet Badań dla Kobiet Planujących Ciążę;
• Podstawowy Pakiet Badań dla Kobiet w Ciąży I TRYMESTR;
• Poszerzony Pakiet Badań w Ciąży I TRYMESTR;
• Pełny Pakiet Badań w Ciąży I TRYMESTR;
• Podstawowy Pakiet Badań w Ciąży II TRYMESTR;
• Podstawowy Pakiet Badań w Ciąży III TRYMESTR;
• Pakiet Badań dla Kobiet po Porodzie.

Do badań nie musisz się w żaden sposób przygotować - wystarczy kupić voucher i przyjść do wybranego laboratorium na pobranie krwi.

Sprawdź: 8 powodów, dla których od dzisiaj zaczniesz badać się regularnie

Ten artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi porady medycznej. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie nie zastępują i nigdy nie powinny być traktowane jako profesjonalna porada medyczna.

Źródło:

https://mamaginekolog.pl/ciaza-i-porod/badania-w-ciazy/dokladny-kalendarz-badan-w-ciazy-tydzien-po-tygodniu/