Mocz - badanie ogólne

Badanie ogólne moczu, zwane także analizą moczu, to rutynowe diagnostyczne badanie laboratoryjne mające na celu ocenę fizycznych, chemicznych i mikroskopowych właściwości moczu. Mocz jest wydzieliną nerek, która zawiera produkty przemiany materii i substancje, których organizm chce pozbyć się z organizmu.

Czym jest mocz i jakie składniki wchodzą w jego skład?

Mocz to płyn wydzielany przez nerki, który zawiera produkty przemiany materii, zbędne substancje i toksyny, jak również wodę.

Skład moczu jest złożony i obejmuje m.in.:

• wodę - składnik dominujący, stanowi większość objętości moczu;
• substancje rozpuszczone - takie jak sole mineralne, moczany, fosforany, siarczany;
• azotany - powstają w wyniku przemian białek;
• mocznik - produkt przemiany azotu;
• kreatynina - produkt rozpadu kreatyny w mięśniach;
• kwasy organiczne - m.in. kwas moczowy;
• barwniki - nadające moczowi kolor;
• ciała ketonowe - występujące w przypadku utleniania tłuszczów.

Jakie parametry są badane?

Podczas badania ogólnego moczu oceniane są różne parametry, w tym:

• barwa i klarowność - przykładowo żółta, słomkowożółta, klarowna;
• gęstość moczu - określa stężenie rozpuszczonych substancji, związane z funkcją nerek;
• pH (odczyn moczu) - określa kwasowość lub zasadowość moczu;
• białko - obecność białka w moczu może wskazywać na problemy nerek;
• glukoza - obecność glukozy może sugerować cukrzycę;
• ciała ketonowe - ich obecność może wskazywać na nieprawidłowy metabolizm tłuszczów;
• obecność krwinek czerwonych, białych - mogą sugerować infekcję, kamienie nerkowe, czy inne schorzenia.

Kiedy wykonać badanie?

Badanie ogólne moczu jest zalecane w różnych sytuacjach, w tym:

• rutynowe badania kontrolne - mogą być wykonywane w ramach corocznych badań kontrolnych;
• objawy infekcji układu moczowego - ból podczas oddawania moczu, częste oddawanie moczu, zmętnienie moczu;
• ciąża - badanie moczu jest często wykonywane w trakcie ciąży;
• przy przyjęciu do szpitala - standardowa procedura podczas oceny stanu zdrowia;
• przed operacją - w celu oceny funkcji nerek i ogólnej kondycji organizmu.

Jakie są normy tego badania?

Normy różnych parametrów mogą się różnić w zależności od laboratorium. Wyniki badania są interpretowane przez lekarza na podstawie obecnych norm i ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

Kto powinien wykonać badanie moczu?

Badanie ogólne moczu może być zalecane dla każdego pacjenta w celu monitorowania stanu zdrowia. W szczególności, może być konieczne w przypadku wystąpienia objawów sugerujących problemy z układem moczowym, a także jako część rutynowych badań kontrolnych.

Jakie objawy ze strony układu moczowego mogą zaniepokoić i skłonić do badania?

Objawy, które mogą wskazywać na problemy z układem moczowym i skłonić do wykonania badania ogólnego moczu, obejmują:

• ból lub pieczenie podczas oddawania moczu;
• częste oddawanie moczu;
• nietypowy kolor moczu (np. czerwony);
• ból w okolicy dolnej części brzucha lub pleców;
• niedomaganie ogólne, gorączka.

W obliczu takich objawów zawsze zaleca się skonsultowanie się z lekarzem, który oceni konieczność wykonania badania moczu oraz ewentualnych dodatkowych badań diagnostycznych.

Uwaga! Wyniki badań oraz niepokojące objawy należy bezwzględnie skonsultować z lekarzem.